A dental professional wearing safety PPE gear and white lab coat smiling compassionately

Zdrowe przyzębie

Przyzębie to zespół wyspecjalizowanych tkanek podtrzymujących zęby. Obejmuje dziąsła, tkankę łączną i kość wyrostka zębodołowego. Zgodnie z nową klasyfikacją EFP/AAP, zdrowe przyzębie definiuje się jako wolne od stanu zapalnego (brak choroby) w ocenie klinicznej i uwzględnia naturalną odpowiedź immunologiczną obejmującą poziomy markerów biologicznych i zapalnych zgodnych ze stanem równowagi (homeostazą).

Choroby przyzębia obejmują różne schorzenia przyzębia, z których najczęstszymi są zapalenie dziąseł oraz zapalenie przyzębia.

Etiologia, przyczyny i objawy
Nowa klasyfikacja wg EFP/APP rozróżnia dwie szerokie grupy chorób dziąseł: zapalenie dziąseł nieindukowane płytką nazębną oraz zapalenie dziąseł indukowane płytką nazębną. Pierwsza kategoria obejmuje szereg schorzeń, które nie są wywołane obecnością płytki nazębnej i nie ustępują po jej usunięciu. Takie zmiany mogą być objawami zaburzeń ogólnoustrojowych lub ograniczonych do jamy ustnej. Zapalenie dziąseł indukowane płytką nazębną wiąże się z różnorodnym obrazem klinicznym i całkowicie ustępuje po wdrożeniu skutecznej kontoli płytki. Zarówno czynniki miejscowe, jak i ogólnoustrojowe mogą modyfikować zasięg, nasilenie i szybkość postępowania zmian zapalnych.

eśli zapalenie dziąseł pozostaje nieleczone i nakładają się na nie dodatkowe czynniki (genetyczne, środowiskowe, miejscowe), może rozwinąć się w zapalenie przyzębia. Zapalenie przyzębia jest procesem o charakterze destrukcyjnym i nieodwracalnym, obejmującym wszystkie elementy przyzębia: wyrostek zębodołowy szczęki i część zębodołową żuchwy, cement korzeniowy i ozębną.

Uważa się, że pewien stopień choroby przyzębia występuje u około połowy dorosłych po 30 roku życia. Faktyczna częstość występowania może być wyższa. Następujące czynniki mogą rownież zwiększać ryzyko chorób dziąseł:

palenie papierosów

zaawansowany wiek

cukrzyca

stres

osłabiony układ immunologiczny

ciąża

niekóre leki wywołujące suchość jamy ustnej

czynniki dziedziczne

Dowiedz się więcej o nowej klasyfikacji chorób przyzębia EFP / AAP pod adresem:
https://www.efp.org/publications-education/new-classification/
Wpływ na jakość życia pacjentów

Choroby przyzębia wpływają na stan zdrowia nie tylko miejscowo, ale również ogólnoustrojowo. Wiele z miejscowych objawów takich jak krwawienie, nieświeży oddech, recesje dziąseł, zwiększona ruchomość zębów, ból czy ostateczna utrata zębów, może znacząco wpływać na jakość życia pacjentów, oraz powodować dyskomfort i lęk.

Krwawienie dziąseł jest wspólnym objawem wszystkich stadiów zapalenia. Pacjent może odczuwać również bolesność i wrażliwość/tkliwość. Potencjalnie może to wpłynąć na komfort spożywania określonych pokarmów i utrudniać utrzymanie prawidłowej higieny jamy ustnej.

W miarę rozwoju choroby przyzębia, dziąsła cofają się, odsłaniając zębinę i korzenie. W rezultacie, nadwrażliwość zębiny i próchnica korzeni mogą współtowarzyszyć zapaleniu przyzębia, dodatkowo wpływając na jakość życia i prowadząc do potencjalnie bardziej inwazyjnego leczenia.

Konsekwencją zapalenia przyzębia jest powstawanie trudnych do oczyszczania kieszeni przyzębnych. Pozostałości pokarmu i bakterie mogą w nich zalegać, skutkując dalszym rozwojem płytki i halitozą. Może to powodować znaczne zakłopotanie pacjenta.

Eine fortgeschrittene parodontale Erkrankung kann zu Zahnverlust führen, was Patienten erschrecken und verängstigen kann. Ist der Zahn sichtbar, kann sein Fehlen das Selbstbewusstsein und Selbstwertgefühl von Patienten negativ beeinflussen.

Z punktu widzenia zdrowia ogólnoustrojowego, utrzymujące się zapalenie przyzębia może zwiększać ryzyko chorób układu krążenia, nerek i reumatoidalnego zapalenia stawów, a także niekorzystnie wpływać na kontrolę cukrzycy i przebieg ciąży.
Zapobieganie, przebieg leczenia

Najlepszym sposobem zapobiegania chorobom przyzębia jest efektywna kontrola biofilmu bakteryjnego poprzez utrzymywanie prawidłowej higieny jamy ustnej. Jakkolwiek u pacjentów z wysoką podatnością, choroby przyzębia mogą się rozwijać pomimo właściwych zabiegów higienicznych. Prawidłowa higiena jamy ustnej powinna być uzupełniona regularnymi kontrolami u lekarza dentysty. Umożliwi to wczesną diagnozę i wdrożenie odpowiedniego postępowania w przypadku stwierdzenia choroby.

Leczenie zapalenia przyzębia w każdym przypadku wymaga usunięcia nagromadzonej płytki nazębnej i złogów kamienia. Profesjonalna higienizacja (w tym skaling naddziąsłowy, oczyszczenie zębów) powinna być przeprowadzana w gabinecie stomatologicznym. Nie mniej ważny jest instruktaż higieny, który pozwoli pacjentowi zwiększyć efektywność domowej higieny oraz edukacja na temat czynników ryzyka. W celu poprawienia skuteczności codziennego mechanicznego oczyszczania zębów, pacjenci mogą również stosować dostępne bez recepty antybakteryjne pasty do zębów i płyny do płukania jamy ustnej, zawierające różne substancje czynne, takie jak jony cynawe, jony cynku czy chlorheksydyna.

Leczenie zapalenia przyzębia składa się z kilku etapów. Początkowe leczenie opiera się na usunięciu bakterii z kieszeni przyzębnych za pomocą skalingu i oczyszczenia powierzchni korzeni (niechirurgiczna terapia przyzębia) Ten etap ma na celu usunięcie płytki nazębnej, kamienia i uszkodzonych tkanek nagromadzonych w kieszeniach i na powierzchni zębów.

W bardziej zaawansowanych stadiach choroby może być wymagany zabieg chirurgiczny zapewniający dostęp do głębszych kieszeni. Ten rodzaj leczenia obejmuje chirurgię przyzębia (chirurgiczna terapia przyzębia). Czasami zabiegi periodontologiczne będą związane z miejscową regeneracją przyzębia.

Powyższe zabiegi pozwalają na ustabilizowanie stanu chorych tkanek i zapewnienie kontroli nad przebiegiem choroby. Na tym etapie pacjenci wchodzą w fazę podtrzymującą (wspomagającą). Faza ta ma kluczowe znaczenie dla osiągnięcia długotrwałej kontroli zapalenia przyzębia i obejmuje odpowiednio dobraną codzienną higienę jamy ustnej za pomocą przeciwbakteryjnych produktów do higieny jamy ustnej, a także regularne wizyty kontrolne u lekarza dentysty.